باب 91 در باره نام نيك و آنچه كه خدا در دل بندگان قرار ميدهد كه صالحين و خوبان را دوست داشته باشند و در باره كسى كه در مقام تحصيل رضاى الهى باشد گر چه موجب خشم

آيات‏

پ‏مريم 50 وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا و ما براى اين پيامبران نام نيك و صحيح و درست و بلندى قرار داديم.

و در آيه 96 إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا خداى مهربان براى مؤمنينى كه اعمال صالحه دارند مودت و محبتى قرار ميدهد طه 39 وَ أَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِنِّي و من از جانب خود محبت و حالت دوست داشتنى بر تو (موسى) عنايت كرده‏ام هر كه تو را ببيند تو را دوست ميدارد) شعراء 84 وَ اجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ خداوندا براى من (ابراهيم) نام خوب و راستى در آيندگان قرار بده.

عنكبوت 27 وَ آتَيْناهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيا وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ ما پاداش ابراهيم را در دنيا داديم و در آخرت هم از بندگان شايسته است.

صافات 78 وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ* و ما براى آيندگان نام نيكى باقى گذاشتيم.

 [اخبار]

پ‏1- معانى و امالى. محمد اسدى .. از عبد اللَّه صامت از ابو ذر كه گفت از پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله سؤال كردم چطور مى‏شود كه انسان كار نيك و عبادت را براى خودش انجام ميدهد و مردم او را دوست ميدارند؟ فرمود اين بشارت و مژده زودرسى است براى مؤمن كه خداوند اين پاداش دنيوى را باو ميدهد تا بعدا پاداش اخروى را در آن جهان عنايت ميفرمايد.

مؤلف. در باب حسن عاقبت خبر و حديث حارث همدانى در اين رابطه نقل شد.پ 2- معانى. از پدرش از سعد از ابن عيسى از مفضل كه گفت بحضرت صادق عليه السّلام گفتم كسانى كه در اطراف ما هستند چنين ميگويند كه چون خداوند متعال بنده‏اى را دوست بدارد كسى از آسمان بصداى بلند صدا ميزند كه خداوند فلان بنده را دوست ميدارد شما هم او را دوست بداريد پس محبتى نسبت باو در دل بندگان پيدا مى‏شود. و چون بنده‏اى‏

 

را دشمن بدارد صدا ميزند كه خداوند فلانى را دشمن ميدارد شما هم او را دشمن بداريد پس خشم و نفرتى از او در دل بندگان پيدا مى‏شود. حضرت تكيه داده بود كه ناگهان راست نشست و سه بار دست را بهم زد و فرمود نه چنين نيست كه مى‏گويند ولى مطلب از اين قرار است كه چون خداوند متعال بنده‏اى دوست داشته باشد مردم را وادار ميكند كه او را اذيت كنند و در باره او حرفهائى بگويند و در نتيجه اينها آلوده بگناه شده و او را پاداش عنايت فرمايد و چون بنده‏اى را دشمن بدارد او را در نظر مردم محبوب ميكند كه حرفهاى (غرورآورى) نسبت باو بگويند كه در نتيجه هم مردم و هم او انحراف بيشتر و گناهكار شوند (شايد منظور حضرت اين باشد كه آن مطلب بالا كليت ندارد و گاهى هم اين طور مى‏شود) سپس حضرت بعنوان شاهد فرمود. در نظر خدا چه كسى محبوب‏تر از يحيى بن- زكريا عليه السّلام بود؟ خداوند مردم را چنان وادار كرد كه او را كشتند. و چه كسى محبوبتر از على بن ابى طالب بود در نظر خدا شما خوب ميدانيد كه از دست مردم چه ديد و چه كسى در نظر خداوند متعال محبوب‏تر از حسين بن على عليهما السّلام بود كه بالاخره او را شهيد كردند.پ 3- امالى. ابن متوكل ... از ابن بطائنى از پدرش از حضرت صادق از پدر از جدش عليهم السّلام كه شخصى نامه‏اى خدمت حضرت سيد الشهداء عليه السّلام نوشت كه اى سيد و مولاى من. بهترين چيزى كه خير دنيا و آخرت است چيست؟ حضرت نوشت بسم اللَّه الرحمن الرحيم اما بعد كسى كه در مقام دستيابى به رضاى الهى باشد و اين عملش موجب خشم مردم باشد خداوند براى او امور مردم را كفايت خواهد كرد و كسى كه با عملى كه موجب خشم خدا است بخواهد خشنودى مردم را بدست آورد خداوند او را بمردم واگذار ميكند و لطف خود را از او باز ميدارد و السّلام.پ 4- امالى طوسى. در نامه‏اى كه امير مؤمنان عليه السّلام بمحمد بن ابى بكر نوشته آمده است. اگر بتوانى كه بوسيله جلب رضا و خشنودى مخلوق خداى خود و پروردگارت را بخشم نياورى چنين كن چون اگر رضاى مخلوق از دست برود بجاى آن رضاى پروردگارت هست ولى اگر رضاى خالق را از دست بدهى چيزى جايگزين آن نخواهد شد.پ 5- نوادر راوندى با اسناد خود از موسى بن جعفر از پدرانش عليهم السّلام از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله كه فرمود. چون خداوند متعال بنده‏اى را دوست بدارد يك منادى آسمانى صدا ميزند. آگاه باشيد كه خداوند متعال فلان بنده را دوست ميدارد شما هم او را دوست بداريد. اين نداى آسمانى را دلهاى (پاك) فرا ميگيرد پس با هر كس كه ملاقات كند او را دوست صميمى و هم ذوق خود خواهد ديد و چون بنده‏اى را دشمن بدارد باز

 

منادى آسمانى صدا ميزند هان اى مردم خداوند متعال فلانى را دشمن ميدارد شما هم او را دشمن بداريد پس دلها و گوشها آن صدا را فرا ميگيرد و او با هر كس ملاقات كند او را نسبت بخود خشمگين و بخشم آورنده و دورشونده و گريزان خواهد ديد.پ 6- نهج البلاغه امير مؤمنان در سفارشات خود بامام مجتبى عليهما السّلام فرمود.

 

همانا راه شناخت افراد صالح و شايسته گفتار و بيان نيكو و مدح و تجليلى است كه خداوند نسبت باو بر زبان بندگان خود جارى مى‏كند. پس لازم است كه بهترين و محبوبترين اندوخته‏هايت اعمال نيك باشد.