آيات
پسوره مائده 54 يُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ در راه خدا جهاد مينمايند و از سرزنش سرزنشگر باكى ندارند.
سوره قلم 9 و 9 فَلا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ. وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ.
از آن كسانى كه حقائق را تكذيب ميكنند اطاعت نكن. اينها همان طورى كه خود سازشكارند و اعمال منافقانه دارند دوست دارند كه تو هم (اى رسول ما) با آنها كنار آمده و سازش كنى.
[اخبار]
پ1- خصال در ضمن وصاياى ابى ذر رحمه اللَّه عليه است كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله بمن توصيه فرموده كه در راه انجام وظيفه الهى از سرزنش ديگران باكى ندارم.پ و در حديث ديگرى از ابى ذر هست كه حضرت فرموده. در راه خدا از سرزنشكننده خوف و ترسى نداشته باش و در ابواب مواعظ هم خواهد آمد.پ 2- امالى طوسى در نامه امير مؤمنان عليه السّلام كه بمحمد بن ابو بكر نوشته است آمده.
من تو را به هفت خصلت توصيه ميكنم كه آنها برنامههاى اسلام را جامع است. 1- از خداوند متعال خوف و ترس داشته باش 2- در راه خدا از مردم خوف و هراسى نداشته باش .. تا اينكه فرمود در راه خدا باكى از سرزنش ديگران نداشته باش.پ 3- امالى طوسى با سند مجاشعى از حضرت صادق عليه السّلام از پدرانش كه امير مؤمنان (ع) فرمود. در راه خدا سرزنش مردم شما را منصرف نكند كه اگر كسى نسبت بشما تصميمى بگيرد و يا ظلم و ستمى كند خداوند شر او را از شما برطرف خواهد كرد.پ 4- فتح الابواب. روايت شده كه لقمان حكيم در سفارشات خود بفرزندش گفت. اى فرزند دل خوش نباش بمدح و ثناى مردم و از توبيخ و سرزنش آنان هم دلتنگ مباش چون جلب رضايت مردم بتمام معنا امكان ندارد هر چه هم كوشش كنى. فرزندش گفت يعنى چه؟ دوست دارم براى توضيح اين مطلب مثلى بزنيد و يا عملى در اين جهت بهبينم و يا مقال و گفتارى باشد لقمان گفت اشكالى ندارد بيا با هم برويم تا مطلب براى تو روشن شود. با هم حركت كردند و مركبى هم داشتند. لقمان سوار مركب شد و فرزندش پياده دنبال مركب حركت كرد. در بين راه به گروهى برخورد كردند آنها باين وضع پسر و پدر اعتراض كردند كه اين پيرمرد سخت دل است و رحمت و عطوفت ندارد خودش كه قوى و نيرومند است سوار شده و اين كودك را پياده گذاشته.
و اين يك روش ناپسندى است. لقمان بفرزندش گفت. اعتراض و اشكال اين گروه را شنيدى؟
فرزند گفت آرى. لقمان گفت حالا تو سوار شو و من پياده مىآيم چنين كردند بگروه ديگرى عبور كردند. آنها گفتند. اين پدر پدر بدى است و اين فرزند هم بد است اما پدر چون فرزندش را تربيت نكرده از اين جهت فرزند سوار شده و پدر را پياده دنبال خود قرار داده و پدر سزاوار احترام است و بايد او سوار شود. و اما بدى فرزند از اين جهت است كه با اين وضع به پدر بدى كرده. بنا بر اين هر دو داراى اعمال و شيوه زشت هستند. لقمان به فرزند گفت شنيدى؟
گفت بلى. لقمان گفت حالا هر دو با هم سوار ميشويم. هر دو با هم سوار مركب شدند و رفتند بگروه ديگرى برخورد كردند آنها هم باين عمل اعتراض كرده و گفتند. در دل اين دو نفر رحمى نيست و راستى از خدا بىخبرند هر دو با هم سوار بر اين حيوان زبان بسته شدهاند كه كمرش را بشكنند بارى را كه طاقتش نيست بر او حمل كردهاند اگر يكى از اينها سوار و ديگرى پياده بود خيلى بهتر بود. لقمان گفت شنيدى؟ گفت بلى. لقمان گفت حالا بيا هر دو پياده و مركب را خالى رها كنيم. مركب را جلو انداخته و خودشان دنبال او پياده حركت كردند. به گروهى برخورد كردند آنها نيز باين حالت اعتراض كردند و گفتند كار اين دو نفر شگفتانگيز است كه اين مركب را خالى گذاشته و هر دو پياده دنبال آن ميروند و آن پدر و پسر را مانند حالات گذشته مورد مذمت و نكوهش قرار دادند. لقمان بفرزندش گفت. فرزند با اين وضع آيا راهى براى جلب رضاى مردم بنظر تو ميرسد؟ بنا بر اين توجهى بمردم نداشته باش و خود را بتحصيل رضاى خداوندى مشغول ساز كه اين هدف براى اشتغال كافى است. و سعادت و خوشبختى دنيا و آخرت و روز سؤال و بازپرسى در اين رضاى الهى است.پ 5- فتح الابواب. در روايت است كه موسى بن عمران عليه السّلام بخداوند متعال عرض كرد خداوندا زبان اعتراض مردم را از من برطرف كن كه اينها مرا مذمت و نكوهش مىكنند.
(البته خيلى مورد آزار و اهانت قرار گرفت همچنان كه خداوند متعال ميفرمايد- لا تَكُونُوا- كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى احزاب 69 مباشيد مانند كسانى كه موسى را اذيت نمودند) چنين گفته شده كه خداوند وحى كرد بموسى كه اى موسى اين كار را براى خودم هم نكردهام آيا انتظار دارى كه در حق تو انجام دهم؟ موسى عرض كرد. خوشنودم كه بتو تاسى داشته باشم.پ 6- نهج البلاغه امير مؤمنان عليه السّلام فرموده كسى كه نوك نيزه خشم را كه براى خدا باشد تيز و براى حمله بدشمن حق آماده نمايد بر نيرومندترين جبهه باطل پيروز و توان كشتن آنان را خواهد داشت.پ و فرمود. هنگامى كه نسبت به كارى ترس و وحشت داشتى با كمال قدرت خود را در دل آن كار بزن چون خوددارى شديد و احتياط كامل مشكلتر است از آن ناراحتى كه از آن ترس هست.
