بخش دوم امام را جز امام غسل نميدهد و دفن نميكند و پاره‏اى از وقايع شهادت ائمه عليهم السّلام

مجلسى عليه الرحمه مى‏نويسد: «اخبار شهادت حضرت موسى بن جعفر عليه السّلام خواهد آمد كه حضرت رضا عليه السّلام به بغداد آمد و امام را غسل و كفن و دفن كرد. و در خبر ابو الصلت هروى در باب شهادت حضرت رضا عليه السّلام است كه حضرت جواد عليه السّلام براى غسل و كفن و نماز خواندن بر پدرش آمد.

و همچنين در خبر هرثمة بن اعين هست كه حضرت رضا عليه السّلام باو فرمود مامون از بالا ترا تماشا ميكند و خواهد گفت اى هرثمه مگر شما معتقد نيستيد كه امام را جز امامى كه مانند اوست غسل نميدهد اكنون چه كس حضرت رضا را غسل ميدهد با اينكه پسرش محمّد در مدينه است از سرزمين حجاز و ما در طوس هستيم. وقتى اين حرف را زد باو بگو ما مى‏گوئيم امام را بايد حتما امام غسل دهد اما اگر كسى از روى ستم جلو اين كار را گرفت غسل امام موجب باطل بودن امامت او نميشود چون غسل دهنده ستم نموده و نه امامت امام بعد از خود را باطل ميكند كه شخصى بزور پدرش را غسل داده اگر حضرت‏

 

رضا عليه السّلام را در مدينه ميگذاشتند پسرش او را غسل مى‏داد آشكار و در جلو ديگران هم اكنون هم او غسل ميدهد اما بطور مخفى. مختصر: ابراهيم بن ابى سمال گفت نامه‏اى خدمت حضرت رضا عليه السّلام نوشتم باين مضمون كه روايت رسيده بما از حضرت صادق عليه السّلام كه امام را جز امام غسل نميدهد نظر شما در باره اين حديث چيست؟ آن جناب در جواب نوشت آنچه شنيده‏اى درست است. گفت پس از چند وقت خدمت آن جناب رسيدم عرض كردم: پدرت را چه كسى غسل داد و چه كسى جانشين اوست فرمود شايد كسانى كه در كنار جنازه‏اش حضور داشتند بهتر باشند از آنها كه نبودند گفتم چه كسانى حضور داشتند فرمود همان كسانى كه در پاى جنازه يوسف عليه السّلام حاضر بودند ملائكه خدا و رحمت او. كافى: يونس بن طلحه گفت بحضرت رضا عليه السّلام گفتم امام را جز امام غسل نميدهد، فرمود: نميدانى شايد آنها كه در غسلش حضور داشتند بهتر بودند از كسانى كه غيبت كردند همان‏هائى كه پيش يوسف آمدند در چاه موقعى كه پدر و مادر و خانواده‏اش حضور نداشتند.

توضيح: اين دو خبر محمول بر تقيه است يا از اهل سنت يا از شيعيان كم اعتقاد، با اينكه هر دو خبر صحيح است. رحمت در خبر اول اشاره بامام است و در خبر دوم حضور امام را صريحا نفى نكرده، حضور ملائكه منافات با حضور امام ندارد در بخش زندگى حضرت موسى بن جعفر خواهد آمد اخبار زيادى كه دلالت دارد بر حضور حضرت رضا عليه السّلام هنگام غسل پدر. بصائر: يكى از اصحاب از حضرت صادق عليه السّلام نقل كرد كه فرمود وقتى پيامبر اكرم درگذشت جبرئيل با ملائكه و روح فرود آمدند همانهائى كه در شب قدر فرود مى‏آيند. ديده امير المؤمنين عليه السّلام گشوده گشت. آن‏ها را ديد در كنار افق كه پيامبر را غسل مى‏دهند با او و نماز مى‏خوانند بر پيامبر با على عليه السّلام و برايش قبر حفر ميكنند. بخدا قسم جز آنها قبر حفر نكردند. تا آن جناب را

 

در قبر نهادند. فرود آمدند با كسانى كه فرود آمدند و پيكرش را در قبر نهادند.

پيامبر سخن گفت و گوش امير المؤمنين باز شد و شنيد كه اين فرشتگان را نسبت بعلى عليه السّلام سفارش ميكند. على عليه السّلام گريه كرد و شنيد كه آنها در جواب پيامبر گفتند از كوشش فروگذارى نخواهيم كرد او رهبر و دوست ما است بعد از تو جز اينكه با چشم ما را نخواهد ديد بعد از اين مرتبه، تا بالاخره امير المؤمنين عليه السّلام از دنيا رفت امام حسن و امام حسين عليهما السّلام همين جريان را مشاهده كردند پيامبر اكرم را نيز ديدند كه كمك بملائكه مى‏كرد در همان كارهائى كه نسبت به پيامبر انجام داده بودند. تا امام حسن از دنيا رفت، حضرت حسين نيز همين جريان‏ها را مشاهده كرد و ديد كه پيامبر و على عليهما السّلام هر دو كمك مى‏كنند. وقتى حضرت حسين عليه السّلام شهيد شد امام زين العابدين عليه السّلام همه اينها را ديد و پيامبر و حضرت على و امام حسن را مشاهده كرد كه بملائكه كمك مى- كردند تا على بن الحسين از دنيا رفت، حضرت باقر عليه السّلام آنها را ديد و با پيامبر و على و حسن و حسين كه ملائكه را كمك ميكردند تا بالاخره حضرت باقر از دنيا رفت حضرت صادق تمام آنها را مشاهده كرد و پيامبر و على و حسن و حسين و على بن الحسين را ديد كه ملائكه را يارى ميكردند تا حضرت صادق از دنيا رفت، موسى بن جعفر اين جريانها را مشاهده كرد و اين وقايع تا آخرين نفر ما جارى است.

توضيح: شايد آخر خبر كه مى‏گويد حضرت صادق از دنيا رفت از سخنان خود راوى باشد يا از امام كه در آينده چنين خواهد شد (مخصوصا در روايتى است كه وقتى بميرد خواهد ديد موسى بن جعفر) و ممكن است اصل خبر از حضرت صادق عليه السّلام نباشد نسخه‏برداران اشتباه كرده باشند. مناقب: ابو بصير گفت حضرت صادق عليه السّلام فرمود از جمله سفارشاتى كه پدرم بمن فرمود اين بود كه گفت پسرم وقتى من از دنيا كسى جز تو مرا غسل ندهد زيرا امام را جز امام غسل نمى‏دهد.

 

كافى: از حضرت رضا عليه السّلام نقل ميكند كه راوى گفت من بحضرت رضا عرضكردم اينها با ما باستدلال مى‏پردازند مى‏گويند امام را جز امام نبايد غسل دهد. فرمود آنها از كجا ميدانند چه كسى پدرم را غسل داده تو چه گفتى بآنها.

گفتم فدايت شوم من گفتم اگر مولايم بفرمايد كه من غسل دادم او را زير عرش پروردگار صحيح فرموده و اگر بگويد زير زمين باز درست فرموده فرمود نه اين طور نگو عرضكردم: چه بگويم. فرمود: بگو من غسل داده‏ام او را گفتم بگويم شما غسل داده‏ايد؟ كافى: ابو معمّر گفت از حضرت رضا عليه السّلام پرسيدم كه امام را غسل نميدهد مگر امام. فرمود سنت موسى بن عمران است.

 

توضيح: شايد اين خبر نيز حمل شود كه از روى مصلحت فرموده است ظاهر اخبار اين است كه موسى را ملائكه غسل داده‏اند اين است كه چنانچه موسى را معصوم غسل داد امام را نيز جز معصوم غسل نخواهد داد با اينكه در باره موسى نيز محتمل است كه يوشع براى غسلش حاضر شده باشد. كافى: مفضل گفت از حضرت صادق عليه السّلام پرسيدم حضرت فاطمه عليها السّلام را چه كسى غسل داد فرمود: امير المؤمنين گويا اين حرف مطلب مهمى بنظر من رسيده بود فرمود مثل اينكه دشوار بر تو آمد اين حرف. عرض كردم صحيح است فدايت شوم. فرمود نه دشوار نباشد فاطمه عليها السّلام صديقه است نبايد او را جز صديق غسل دهد مگر نميدانى كه مريم را جز عيسى ديگرى غسل نداد.