پ (28) در باره اينكه اصول و پايه‏هاى علم و دانش نزد ايشان (ائمّه طاهرين، عليهم السّلام) است و چيزى را از روى رأى و انديشه و قياس و سنجيدن دو چيز با هم نميگويند،

پ‏1- از ابى جعفر (امام باقر، عليه السّلام) رسيده كه فرموده: اگر ما (آل محمد، صلوات اللَّه عليهم) از روى رأى‏

 

و انديشه (از پيش خود) مان حديث و سخنى ميگفتيم گمراه ميشديم چنان كه كسانى كه پيش از ما بودند گمراه شدند، و ليكن ما حديث ميگوئيم از روى برهان و دليل آشكار از جانب پروردگارمان كه آن برهان و دليل را براى پيغمبرش (صلّى اللَّه عليه و آله) بيان كرده و آن حضرت براى ما بيان نموده است.پ 2- از ابى جعفر (امام محمّد باقر، عليه السّلام) رسيده كه فرموده: رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) در بيمارى كه در آن از دنيا رفت علىّ (عليه السّلام) را (نزد خود) خواند و فرمود: اى علىّ نزديك من بيا تا سرّ و راز خود را با تو در ميان نهم و بگويم آن رازى را كه خدا با من در ميان نهاد و فرمود، و تو را امين و درستكار گردانم بر آنچه خدا مرا بر آن امين و درستكار گردانيد، و رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) با علىّ‏

 

 (عليه السّلام) و علىّ (عليه السّلام) با حسن (عليه السّلام) و حسن (عليه السّلام) با حسين (عليه السّلام) و حسين (عليه السّلام) با پدرم (عليه السّلام) و پدرم (عليه السّلام) با من چنين كرد (رحمت و درودهاى خدا بر همه ايشان باد).پ 3- از سورة بن كليب رسيده كه گفته: به ابى عبد اللَّه (امام صادق، عليه السّلام) گفتم: امام و پيشوا به چه چيز فتوى و حكم ميدهد؟ فرمود: بكتاب (قرآن عظيم) گفتم: آنچه در كتاب نيست؟ فرمود: بسنّت (طريقه و روش و گفتار پيغمبر، صلّى اللَّه عليه و آله) گفتم: پس آنچه در كتاب و سنّت نبوده (بچه چيز فتوى و حكم ميدهد)؟ فرمود: چيزى نيست مگر آنكه در كتاب و سنّت است، سورة بن كليب گفته: (اين سخن را) تكرار كرده يك بار يا دو بار گفتم، آن حضرت فرمود: (امام‏

 

 

از جانب خداى تعالى) راهنمائى و توفيق داده و كمك مى‏شود (و از كتاب و سنّت حكم ميدهد) و آنچه را تو گمان ميكنى (كه از پيش خود و برأى و انديشه‏اش حكم ميدهد) پس نه (چنين نميباشد).پ 4- از جابر رسيده كه گفته: به ابى جعفر (امام محمّد باقر، عليه السّلام) گفتم: هر گاه حديث و سخنى را براى من بيان ميكنى آن را برايم نسبت داده و ربط و پيوستگيش را بيان كن (بفرما حديث را از كى نقل ميفرمائى) حضرت فرمود: پدرم بمن حديث و سخن فرمود از جانب جدم رسول خدا (صلوات اللَّه عليهم) از جبرئيل (عليه السّلام) از جانب خداى توانا و بزرگ، و هر چه بتو حديث ميگويم باين اسناد و نسبت دادن است.