پ1- امام صادق عليه السّلام فرمودند: كسى كه خود را به زحمت اندازد و بخواهد از روى تكلف كارى انجام دهد اگر چه عملش با حق هم موافقت كند باز هم راه خطا رفته است و كسى كه از روى ميل و رغبت كارى كند اگر خطا هم بكند باز معصيت بحساب مىآيد آنها كه از روى تكلف و ظاهرسازى ميخواهند كارى بكنند اگر هم آن را به پايان برسانند باز هم خوار و حقير ميگردند، و در نتيجه از آن سودى نخواهند برد جز اينكه براى آنها خستگى و مشقت آورده باشد
پكسى كه از روى تكلف كارى ميكند و نظرش ظاهرسازى ميباشد، كارهاى او در ظاهر به صورت ريا انجام مىشود و در باطن جزء منافقان به حساب مىآيد، زيرا متكلفان همواره با اين دو بال رياء و نفاق حركت ميكنند و حقيقتى در كار آنها نميباشد روى هم رفته تكلف و ظاهرسازى از اخلاق صالحان و شعار پرهيزكاران نميباشد، تكلف هر چه ميخواهد باشد خداوند در باره آن به رسول خود ميگويد:
قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَ ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ اى رسول ما به آنها بگوئيد من در باره تبليغ رسالت از شما مزدى نميخواهم و خود را هم به مشقت و سختى نمىاندازم رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: ما انبياء و اولياء از تكلف بيزار ميباشيم از خدا بترسيد و خود را ثابت و مستقيم نگهداريد و در اين صورت نيازى به تكلف نخواهيد داشت، و به طبيعت ايمان كار خواهيد كرد، خود را به طعامى مشغول نكنيد كه پايان آن در بيت الخلاء باشد و يا لباسى كه كهنه گردد و يا خانهاى كه خراب شود و يا مالى كه به وارثان برسد، و يا برادرانى كه از هم جدا ميگردند، و يا عزتى كه پايان آن خوارى و وقارى كه آخرين آن جفا و زندگى كه پايان آن حسرت باشدپ 2- امام صادق عليه السّلام فرمودند: ادعاء در حقيقت متعلق به انبياء و امامان و صديقان ميباشد، كسى كه بدون حقيقت ادعا كند مانند شيطان لعين ميباشد كه بدون واقعيت مدعى زهد و عبادت شد در حالى كه او با خداوند به منازعه و جدال پرداخت و زهد او حقيقت نداشت و مخالفت امر خدا را كرد هر كس ادعائى داشته باشد دروغ آشكار گفته است و دروغگو هم امين و مورد اطمينان نخواهد بود، هر كس مدعى مقامى شود كه شايسته آن نميباشد درهاى گرفتارى را براى خود باز ميكند، و بايد براى ادعاى خود دليل بياورد، او هم دليل ندارد و در نتيجه رسوا مىشود، ولى از آدم راستگو برهانى نميخواهندپ امير المؤمنين عليه السّلام فرمودند: آدم راستگو را هر كس مشاهده كند از او ميترسد
پ3- على عليه السّلام فرمودند: هر كس در كارها خود را به مشقت و تكلف وادارد هلاك خواهد شد، و هر كس با گردابها و امواج دريا در آويزد غرق ميگردد
