پ1- امام صادق عليه السّلام روايت ميكند رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند فقيرترين مردم كسى ميباشد كه طمع داشته باشدپ 2- ابان بن سويد گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم چه چيزى ايمان را در دل ثابت ميكند، فرمودند ورع موجب اثبات ايمان در دل ميباشد ولى طمع ايمان را از دل بيرون ميكندپ 3- حماد از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند اگر ميخواهى ديدگان شما روشن گردد و به خير دنيا و آخرت برسيد طمع نداشته باشيد و از مردم قطع اميد نمائيد، و خود را در ميان مردگان بدانيد، و بالاتر از كسى به حساب نياوريد و زبانتان را حفظ كنيد همان گونه كه مال خود را حفظ ميكنيدپ 4- معمر بن خلاد از امام رضا عليه السّلام روايت ميكند كه ابو ايوب خدمت حضرت رسول صلى اللَّه عليه و آله آمد و گفت: يا رسول الله مرا نصيحت كنيد و مطلب را طورى بيان فرمائيد كه من بتوانم آن را حفظ كنم و در زندگى فردى و اجتماعى خود آنها را به كار گيرم
پرسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: به تو پنج وصيت ميكنم: از مردم قطع اميد كن كه توانگرى در آن ميباشد، از طمع دورى نما كه آن فقر ايجاد ميكند، هر گاه نماز ميخوانى خيال كن كه آخرين نمازت ميباشد، سخنى نگو كه بعد از آن عذر بخواهى براى خود هر چه ميخواهى براى برادرت هم بخواهپ 5- مفضل از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند:
هر كس نزد صاحب مالى برود و براى آنكه چيزى از او بگيرد خشوع كند دو سوم دينش را از دست ميدهد بعد از آن فرمودند: شما در اين موضوع شتاب نداشته باشيد، البته هر كس از كسى محبت ديد و مورد احترام قرار گرفت، بايد از او تجليل كند، و اين لازم ميباشد، ولى بايد احترام طورى باشد كه او را از راه بيرون نكند و با چرب زبانى مال او را نربايدپ 6- امام صادق عليه السّلام فرمودند: به من خبر دادند كه از كعب الاحبار سؤال شده صلاح و فساد دين كدام است، او گفته ورع دين را صالح ميكند، ولى طمع آن را فاسد ميگرداند سائل گفت: اى كعب الاحبار شما درست گفتى طمع از شرابهاى شيطان ميباشد، شيطان شراب را به خواص دوستان خود مينوشاند و هر كس مست شد ديگر به هوش نميايد تا آن گاه كه در عذاب خداوند گرفتار شود و يا در همسايگى ساقى قرار گيرد اگر طمع جز مبارزه دين و دنيا نبود در نزد خداوند عظيم بود خداوند در قرآن مجيد فرموده: أُولئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى وَ الْعَذابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَما أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ آنها كسانى هستند كه ضلالت را خريدند و هدايت را از دست دادند، و عذاب را بر مغفرت اختيار كردند آنها چگونه بر آتش صبر ميكنندپ على عليه السّلام فرمودند: به هر كس ميخواهى نيكى كن تا امير او شوى، و از هر كس ميخواهى بىنياز باش تا مانند او گردى و به هر كس ميخواهى اظهار حاجت كن تا اسير او گردى طمع ايمان را از بين ميبرد در حالى كه طمع كار آن را نميداند ايمان حجابى
است كه بين بنده و طمع حائل ميگردد،پ و ميگويد اى صاحب من خزائن خداوند پر از كرامات ميباشد و خداوند اجر نيكوكاران را ضايع نميسازد هر چه در دست مردم ميباشد آلوده است، و بايد قناعت كرد و به خداوند توكل نمود بايد آرزوها را كوتاه ساخت، و از خداوند اطاعت كرد و از مردم نااميد شد، اگر اين كار را كرد ايمان در او خواهد ماند و اگر طمع ورزيد او را ترك ميگويدپ 7- على عليه السّلام فرمودند: هر كس به طمع دل بست خود را خوار ميكند و به ذلت گرفتار ميگردد و زيان مىبيند و خود را حقير ميسازدپ على عليه السّلام فرمودند: طمع همواره آدمى را بصورت برده نگه مىداردپ على عليه السّلام فرمودند: بيشتر جاهائى كه عقل آدميان بر زمين مىافتد بخاطر شمشيرهاى طمع ميباشدپ على عليه السّلام فرمودند: طمع كار در قيد خوارى گرفتار ميباشدپ على عليه السّلام فرمودند: هر كس بخاطر مال توانگرى را بستايد و او را تواضع نمايد دو سوم دين خود را از دست ميدهدپ على عليه السّلام فرمودند: طمع آدمى را در ناراحتى فرو ميبرد و چيزى از انسان دفع نميكند، طمع ضامنى است كه به ضمانت خود پاىبند نيست، چه بسا آدمى قبل از سيراب شدن آب در گلويش گير كند و بميرد هر اندازه كه چيزى اهميت پيدا كرد و مردم بخاطر رسيدن به آن با هم مسابقه نهادند، آنهائى كه خود را به آن برسانند گرفتار مصيبت ميگردند، آرزوها بصيرت آدمى را كور ميكنند، بهره و نصيب نزد كسى ميرود كه آن را طلب نكرده استپ على عليه السّلام در وصيت خود به امام حسن عليه السّلام فرمودند نااميدى بهتر از طلب ميباشد، چه اندازه زشت است خضوع در هنگام حاجت، و چه زشت ميباشد ظلم در هنگام توانگرىپ 8- حبيب واسطى از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: چه اندازه
زشت است مؤمن به كارى مايل باشد كه او را خوار و ذليل كندپ 9- يكى از راويان از امام باقر عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: بد بندهاى است آن كسى كه طمع او را به هر طرف بكشاند، و يا به كارى دست بزند كه او را خوار سازد و در انظار حقيرش كندپ 10- زهرى از امام سجاد عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند همه نيكى را در قطع طمع مشاهده كردم و بايد به آنچه در دست مردم ميباشد بىاعتنا بودپ 11- يكى از راويان از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: چه اندازه زشت ميباشد مؤمن كارى كند كه خود را خوار سازد12- سعدان از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه به آن جناب عرض كردم:
آن چيست كه ايمان را در دل بنده ثابت ميكند، فرمودند، ورع گفتم چه چيزى او را از ايمان بيرون ميسازد فرمود: طمعپ 13- عمرو بن هلال گويد: امام باقر عليه السّلام فرمودند: هرگز به ما فوق خود توجه نكنيد و به اين آيه نظر داشته باشيد كه فرمود: فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ، از مال و فرزندان آنها در شگفت نباش در جاى ديگر فرموده: وَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا، شما به كسانى كه ما به آنها همسران داديم و يا آنها دنياى خرم و با نشاطى دارند توجه نداشته باشيد هنگامى كه زرق و برق زندگى و خوشى ديگران را مشاهده كردى، ياد زندگى رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله را بكن كه خوراكش نان جو، شيرينيش خرما، و آتش او از شاخههاى درخت بود و اين هم در هنگامى كه ميسر ميشدپ 14- ابو خديجه گويد: امام صادق عليه السّلام روايت ميكرد كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: هر كس از ما سؤال كند به او ميدهيم، و هر كس بىنيازى كند خداوند او را بىنياز ميكندپ 15- هيثم بن واقد از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: هر كس به زندگى اندك قناعت كند خداوند به عمل اندك او راضى ميگردد
پ16- عمرو بن ابى المقدام گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: در تورات نوشته شده اى فرزند آدم هر طور ميخواهى زندگى كن، و هر كه ميخواهى باش و بدان همان گونه مجازات ميشوى هر كس به روزى اندك قناعت كند خداوند هم به عمل اندك او راضى مىشود، و هر كسى كه با روزى حلال بسازد زندگى بر او آسان ميگردد، و كسب او پاك مىشود و از ميان بدكاران خارج خواهد شدپ 17- محمد بن عرفه از امام رضا عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند هر كس روزى زياد بخواهد بايد عمل زياد هم انجام دهد و هر كس به روزى اندك قناعت كند عمل كم هم براى او كفايت ميكندپ 18- هشام بن سالم از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه على عليه السّلام فرمودند:
اى فرزند آدم اگر در دنيا جز حد كفايت چيزى نميخواهى بدان كه اندكى از آن هم تو را كفايت ميكند، و اگر ميدانى كه چيزى تو را كفايت نميكند بدان هر چه در دنيا ميباشد براى تو كفايت نخواهد كردپ 19- جابر از امام باقر عليه السّلام روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: هر كس ميخواهد بىنيازترين مردم باشد، بايد به آن چه در دست خود دارد اطمينان بيشتر داشته باشد تا آنچه در دست ديگرى هستپ 20- سالم بن مكرم از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: حال يكى از اصحاب رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله وخيم شد زنش به او گفت: اگر ممكن است نزد حضرت رسول برويد و رفع مشكل خود را از او بخواهيد، آن مرد هم نزد رسول آمد و كنار آن جناب قرار گرفت هنگامى كه رسول خدا به او نگاه كردند، فرمودند: هر كس از ما چيزى بخواهد به او ميدهيم، و هر كس چيزى طلب نكند خداوند او را بىنياز ميكند، آن مرد گفت: رسول خدا با اين سخنان مرا در نظر گرفته است لذا از محضر آن حضرت بيرون شد و رفت و جريان را به زنش اطلاع داد زن او گفت: رسول خدا هم بشر است شما برويد و عرض حاجت كنيد، او بار
ديگر نزد رسول خدا آمدپ بار ديگر رسول همان سخنان را تكرار كردند او هم چيزى نگفت و بيرون شد و اين جريان سه بار تكرار گرديد او بعد از اين رفت و يك تيشه عاريت گرفت و بطرف كوه رهسپار شد و مقدارى هيزم جمع كرد و آن را به مدينه آورد و فروخت و مقدارى گندم تهيه كرد و به منزل برد و آن را با زن خود خوردند، او روز بعد هم همين كار را كرد هيزم آورد و فروخت او به اين كار ادامه داد تا آن گاه كه يك تيشه خريد و بعد پولها را جمع كرد و از آن دو شتر و يك غلام خريدارى نمود سرانجام مقدارى سرمايه به هم كرد، و نزد رسول خدا آمد و جريان خود را گفت، رسول صلى اللَّه عليه و آله فرمودند من به شما گفتم هر كس از ما بخواهد به او ميدهيم، و هر كس نخواهد خداوند به او ميدهدپ 21- ابو حمزه از امام باقر و صادق عليهما السّلام روايت ميكند كه فرمودند: هر كس به آنچه خداوند داده قناعت كند بىنيازترين مردم ميباشدپ 22- حمزة بن حمران گويد: مردى به امام صادق عليه السّلام شكايت كرد كه او هر چه ميخواهد به آن ميرسد ولى قانع نيست، و نفسش همواره او را بزياده روى تحريك ميكند و از امام عليه السّلام خواست چيزى به او تعليم كند كه او را سود بخشد امام صادق عليه السّلام در پاسخ او فرمودند: اگر آن چه بدست مياورى تو را كفايت ميكند، پس كمتر از آن هم ميتواند تو را كفايت كند، ولى اگر آن چه بدست مياورى تو را كفايت نميكند پس هر چه بدست آورى باز تو را كفايت نخواهد كردپ 23- حنان بن سدير در يك حديث از امير المؤمنين عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: هر كس در دنيا به آن چه در دست دارد ميتواند زندگى كند، كمتر از آن هم براى او كفايت خواهد كرد، ولى اگر كسى به آنچه در دست دارد اكتفا نكند چيزى در دنيا او را كفايت نخواهد كرد
