پ1- امام صادق عليه السّلام فرمودند: حالا كه پاداش انفاق را خداوند ميدهد، و كسى
هم به اين معتقد باشد پس چرا بايد بخل داشته باشدپ 2- امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند بخيلان بيش از همه آسايش كمترى دارند، و بخيلترين مردم كسى است كه در انجام واجبات بخل ورزدپ 3- مالك بن انس گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: تعجب دارم از كسى كه به دنيا بخل ميورزد در صورتى كه دنيا بطرف او روى آورده است، و يا بخل ميكند در حالى كه دنيا بطرف او پشت كرده است، نه انفاق با اقبال او را زيان ميرساند و نه امساك با ادبار او را سود ميدهدپ 4- فاطمه دختر امام حسين عليه السّلام از پدرش روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: شايستگى اين امت در آغاز به زهد و يقين و در آخر بخل و آرزو ميباشدپ 5- ابن مسكان از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: شايستهترين مردم كه براى همه مردم آرزوى توانگرى كنند بخيلان هستند، زيرا هنگامى كه مردم توانگر باشند دست از اموال آنها بر ميدارند و اظهار حاجت نميكنند كسانى كه خود اهل عيب و آلودگى ميباشند آرزو مىكنند كه مردم همه صالح باشند زيرا هنگامى كه همه صالح شدند از عيبجوئى آنها خوددارى مى نمايند، و نيز افرادى كه سفيه و نادان ميباشند براى همه آرزوى حلم و بردبارى ميكنند تا مردم از سفاهت آنها سخن نگويند پس بخيلان آرزو ميكنند مردم فقير گردند و اهل عيب آرزو دارند مردم آلوده شوند، و نادانها مىخواهند مردم نادان شوند، در فقر نياز به بخيل ميباشد، اگر فساد باشد مردم در باره اهل فساد به جستجو بر ميخيزند و در سفاهت مقابل هم قرار ميگيرندپ 6- در مناهى رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله آمده كه فرمودند: خداوند متعال ميفرمايد بهشت بر سه نفر حرام شده است و آنها عبارتند از منتگذاران، بخيلان، و سخن چينانپ 7- فضل بن ابى قره گويد: امام صادق عليه السّلام را در طواف ديدم و او از آغاز شب
تا صبح ميگفت: بار خدايا مرا از بخل نگهدار، عرض كردم قربانت گردم شما فقط همين دعا را ميخوانى، فرمود: مگر چيزى سختتر از بخل نفس هست خداوند ميفرمايد: وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ*پ 8- ابن صدقه از امام صادق و او از پدرش عليهما السّلام روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: كسى كه بخل دارد مثل اين است كه ايمان ندارد، بخل مانند مورچه آهسته حركت ميكند و مانند شرك شعبههاى متعددى داردپ 9- ابو سعيد خدرى گويد: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند دو خصلت در مسلمان جمع نميشوند، بخل و بدخلقىپ 10- ابو هريره گويد: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند بخل و ايمان در دل بندهاى جمع نميشوندپ 11- سعد بن طريف از امام باقر عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: سه چيز آدميان را نابود ميسازند، بخل، هواى نفس، خودپسندى و از خود راضى بودنپ 12- جازى از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه پدرم فرمود: ايمان ندارد آن كسى كه در او بخل و حسد و ترس باشد، مؤمن ترسو و حريص و بخيل نميباشدپ 13- ابن صدقه از امام باقر و او از پدرش عليهما السّلام روايت ميكند كه فرمود على عليه السّلام از مردى شنيد كه ميگفت: شحيح و بخيل عذرش بيشتر از ظالم ميباشد على عليه السّلام فرمودند دروغ ميگوئى ظالم توبه ميكند و استغفار مينمايد، و مظلوم را از خود راضى ميسازد، ولى بخيل هنگامى كه بخل ميورزد زكاة و صدقه نميدهد، صله رحم به جاى نمياورد، مهمانى نميكند در راه خدا انفاق ندارد، كارهاى نيك انجام نميدهد و حرام است بخيل وارد بهشت گرددپ 14- ابن علوان از امام صادق و او از پدرش عليهما السّلام روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند سخاوت درختى در بهشت ميباشد و شاخههاى آن در دنيا قرار دارند هر كس به يكى آن شاخهها آويزان شود، شاخه آن را بطرف بهشت ميكشاند ولى بخل درختى است كه ريشه آن در دوزخ است و شاخههاى آن در دنيا قرار
دارند و هر كس به آن آويزد وارد دوزخ ميگرددپ 15- عبد الله بن عمر از رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله روايت ميكند كه فرمود: از بخل دورى كنيد، كسانى كه قبل از شما هلاك شدند به خاطر بخل بود، بخل آنها را به دروغ امر كرد آنها هم دروغ گفتند، و امر كرد ظلم كنند آنها هم ظلم كردند، و دستور داد با ارحام خود قطع رابطه كنند آنها نيز قطع رابطه نمودندپ 16- ابو هريره گويد: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: از فحش و ناسزا دورى نمائيد زيرا خداوند فحاش بد زبان را دوست نميدارد، از ظلم هم دورى كنيد كه ظلم در نزد خداوند تاريكى روز قيامت را مىآورد از بخل هم پرهيز كنيد، زيرا بخيل امتهاى گذشته را وادار كرد تا با هم جنگ كنند و خون يك ديگر را بريزند، بخيل آنان را وادار كرد تا قطع رحم كنند، احترام يك ديگر را نگه ندارند و حرامها را حلال سازندپ 17- ابو على بن راشد در يك حديث مرفوع از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: پنج خصلت همان گونه هستند كه من ميگويم، بخيل راحتى ندارد، حسود لذت نميبرد، پادشاهان وفا ندارند، دروغگويان مردانگى ندارند و سفيهان به رياست نميرسندپ 18- يحيى حلبى گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: كسى كه تكبر ميكند نبايد از مردم انتظار ستايش و مدح داشته باشد، كسى كه احمق ميباشد نبايد در انتظار دوستان زياد باشد، كسى كه اخلاق نيك ندارد نبايد طالب بزرگى باشد، و كسى كه بخيل ميباشد نبايد انتظار صله ارحام داشته باشدپ 19- امام رضا از پدرانش از امام حسين عليهم السّلام روايت ميكند كه امير المؤمنين سلام الله عليه در خطبهاى فرمودند زمانى بر مردم خواهد آمد كه آنها را آزار ميدهد در آن زمان مؤمن دست خود را بر هم فشار ميدهد و ناراحت ميگردد خداوند متعال ميفرمايد: وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ، به همديگر نيكى كنيد و يك ديگر را فراموش ننمائيد، خداوند به آنچه ميكنيد آگاه ميباشد زمانى مىآيد كه اشرار در آن جلودارى ميكنند و نيكان فراموش ميگردند
پروزى خواهد آمد كه مردم را وادار ميكنند تا آنچه دارند بفروشند، در حالى كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله از بيع مضطر نهى فرمودند و بيع ضرر را جايز ندانستند، اى مردم از خداوند بترسيد و بين خودتان را اصلاح نمائيد و خاندان مرا به خاطر من آزار ندهيدپ 20- رمانى از امام رضا عليه السّلام و او از پدرانش روايت ميكند كه امير المؤمنين عليه السّلام ميفرمودند:
خلقت الخلائق في قدرة فمنهم سخى و منهم بخيل
فاما السخى ففي واحه و اما البخيل فشوم طويل
پ 21- محمد بن آدم در يك حديث از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله روايت ميكند كه فرمود:
اى على با ترسو مشورت مكن كه اراده خروج را بر تو تنگ ميكند، با بخيل هم مشورت نداشته باش او هم تو را از مقصود باز ميدارد اى على با حريص هم مشورت نكن كه او تو را حريص ميكند و آن را در نظرت زيبا جلوه ميدهد، اى على بدان كه ترس، بخل، و حرص غريزههائى هستند كه سوء ظن آنها را يك جا گرد مىآوردپ 22- عبد الاعلى بن اعين گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: بخيل كسى است كه مالى را از راه حرام بدست مياورد و در غير مشروع صرف ميكندپ 23- حارث اعور گويد: على عليه السّلام از فرزندش حسن سؤال كرد بخل از چه پديد مىآيد، امام حسن عليه السّلام گفت اينكه هر چه در دست داشته باشى آن را بزرگ بدانى، و هر چه انفاق كنى آن را از دست رفته بدانىپ 24- زراره از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه از آن حضرت شنيدم فرمودند: بخيل كسى است كه حق خداوند را ندهد، و در غير راه خداوند مال خود را صرف نمايدپ 25- احمد بن سليمان گويد: موسى بن جعفر عليهما السّلام فرمودند: بخيل كسى است كه در انجام واجبات خداوند بخل كندپ 26- معاوية بن وهب گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: بخيل كسى است كه از
دادن سلام بخل ورزدپ 27- عبد الله بن على از پدرش و او از جدش امير المؤمنين عليهم السّلام روايت ميكند رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: بخيل واقعى كسى است كه من در نزد او نام برده شوم و او بر من صلوات نفرستدپ 28- فضيل بن عياض گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: ميدانيد شحيح كيست گفتم شحيح يعنى بخيل، فرمودند شحيح سختتر از بخيل ميباشد، بخيل كسى را گويند كه خود چيزى نميدهد، ولى شحيح به آنچه در دست مردم باشد نيز بخل ميكند او هر چه در دست مردم مشاهده كند آرزو دارد آنها در دست او قرار گيرند، او همه در فكر جمع كردن ميباشد چه از راه حلال و يا از طريق حرام، او سير نميگردد، و از آن آنچه خداوند به او داده است قناعت نميكندپ 29- جابر از امام باقر عليه السّلام روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند بخيل آن نيست كه از مال خود بدهد و يا زكاه واجب خود را ادا كند و به خويشاوندان بىنوايش برسد و به مستحقان كمك كند بخيل واقعى كسى است كه زكاة واجب خود را ندهد، و به نيازمندان قومش نرسد و از آنها دلجويى نكند، ولى با همه اينها در كارهاى ديگر و يا جاهاى ديگرى مال خود را تبذير نمايدپ 30- علاء بن فضيل گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: هر گاه سه خصلت در يك مرد باشد او را از اهل جهنم بدان و آنها عبارتند از جفا، ترس، و بخل، و هر گاه سه چيز در زن مشاهده كردى او را هم از اهل جهنم بدان و آنها عبارتند از:
بد زبانى، تكبر، و فخر فروشىپ 31- يكى از راويان از امام صادق عليه السّلام روايت ميكند كه فرمودند: شيعيان ما هر كارى كه بكنند از سه خصلت بدور ميباشند، در ميان آنها سائل به كف نيست، در ميان آنها بخيل وجود ندارد، و نيز در ميان آنها ملوط نخواهد بود 32- على عليه السّلام فرمودند: بخل موجب ننگ است، و ترس هم براى آدم نقصان
مياوردپ 33- بريد از امام باقر و او از پدرانش عليهم السّلام روايت ميكند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: خداوند ميفرمايد كار نيك هديهاى است از طرف من به بنده مؤمنم اگر آن را قبول كند به خاطر رحمت من ميباشد، و اگر رد كند به خاطر گناهى است كه انجام داده، و به من ارتباطى ندارد، هر بندهاى را كه خلق كردم او را به ايمان هدايتش كردم و خلقش را نيكو گردانيدم، گرفتار بخلش نكردم و نيكىها را به او دادهامپ 34- امام صادق عليه السّلام فرمودند: بهترين شما بخشندگان شما مىباشند، و بدترين شما بخيلان شما هستند از نشانه ايمان پاك نيكى كردن به برادران ميباشد و اينك در حوايج آنان كوشا باشيدپ 35- امام صادق عليه السّلام فرمودند: جوان سخى كه در گناه فرو رفته نزد خداوند محبوبتر است از پير مرد عابدى كه بخيل باشدپ رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: هر كس واجبات خدا را انجام دهد او از همه مردم سخىتر ميباشدپ 36- امام صادق عليه السّلام فرمودند: براى بخيل همين بس كه او نسبت به خداوند سوء ظن دارد، هر كس به آينده يقين داشته باشد در بخشش و احسان سعى ميكندپ على عليه السّلام فرمودند: بخل جامع همه بديها و عيبها ميباشد، و او مهارى است كه آدمى را به طرف هر كار بدى ميكشاندپ 37- سكونى از امام صادق و او از پدرانش عليهم السّلام روايت مىكند كه رسول خدا فرمودند: سخى به خداوند و مردم و بهشت نزديك ميباشد، ولى بخيل از خدا و مردم دور است و به جهنم نزديك ميباشد
