در انس به خدا و عزلت از مردم‏

پ‏1- يونس بن ظبيان گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: خداوند به يكى از پيامبران بنى اسرائيل وحى فرستاد اگر مى‏خواهى فردا در مقام قرب با من ملاقات كنى در دنيا تنها و دور از مردم زندگى كن، همواره مهموم و محزون باش و از مردم بترس.

مانند پرنده‏اى تنها كه در بيابان‏ها پرواز مى‏كند و از برگ درختان تغذيه مى‏نمايد، و از آب سرچشمه‏ها مى‏نوشد و هر گاه شب فرا رسد تنها در جايى قرار مى‏گيرد و با پرندگان ديگر همنشينى ندارد، او به خداوند انس گرفته و از پرندگان ديگر دورى مى‏كند.پ 2- حفص از امام صادق عليه السّلام روايت مى‏كند كه فرمود: اگر توانائى داريد شناخته نشويد اين كار را بكنيد، مگر چه مى‏شود اگر مردم تو را مدح و ستايش نكنند، شما اگر در نزد خداوند ستوده باشيد باكى نداشته باشيد كه مردم به شما بد بگويند.پ 3- ازدى گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: از بهترين بندگان من كه مردم به حال او غبطه مى‏خورند آن بنده مؤمن مى‏باشد كه هر گاه بهره‏اى برايش پيدا شد عبادت خداوند را نيكو بجاى آورد.

 

در نهان خداوند را پرستش كند، و در ميان مردم مخفى زندگى نمايد، مردم او را با انگشت به هم نشان ندهند، روزيش به اندازه كفاف باشد صبر پيشه كند، اگر مرگش فرا رسد ميراث زيادى نداشته باشد و گريه‏كنندگان هم اندك باشند.پ 4- امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: خوشا بحال آن كس كه در خانه نشيند و از نان خود بخورد و بر گناهانش گريه نمايد، خودش در ناراحتى باشد، ولى مردم از وى در آسايش باشند.پ 5- ابن زياد از امام باقر و او از پدرانش عليهم السّلام روايت مى‏كند كه رسول صلى اللَّه عليه و اله فرمود: سه چيز نجات دهنده مى‏باشند و آنها عبارتند از نگاه داشتن زبان و گريه كردن بر گناهان و نشستن در خانه‏ها.پ 6- قداح از امام باقر عليه السّلام روايت مى‏كند كه على عليه السّلام فرمود: عيسى بن مريم گفتند خوشا بحال كسانى كه سكوت آنها موجب تفكر باشد و نظر آنها از روى عبرت باشد در خانه خود قرار گيرد و بر گناهانش گريه كند و مردم از زبان و دستش در امان باشند.پ 7- على بن مهزيار از امام عليه السّلام روايت مى‏كند كه فرمود روزى براى مردم خواهد آمد كه عافيت در آن ده جزء است نه جزء آن در كناره‏گيرى از مردم و يكى هم در سكوت.پ 8- امام صادق عليه السّلام فرمود: كسى كه از مردم كناره‏گيرى كرده در حصن خداوند جاى گرفته و در پناه او محفوظ است، خوشا بحال كسى كه آشكار و نهانش يكى باشد و او در اين حال به ده چيز نيازمند مى‏باشد و آنها عبارتند از:

دانستن حق و باطل، دوست داشتن فقر، سختى و زهد، خلوت، نگريستن در عواقب امور، خود را در عبادت مقصر دانستن كوشش داشتن، ترك خودپسندى، ياد خدا بودن و اينكه غفلت دام شيطان است و سرآمد هر گرفتارى مى‏باشد و موجب حجاب مى‏گردد، در خانه نشستن و به كسى نياز نداشتن.پ عيسى بن مريم عليهما السّلام فرمود: زبانت را حفظ كن تا دلت آبادان شود، در خانه خود قرار گيرد، از ريا و تظاهر فرار كن، بيش از احتياج فراهم نكن، بر گناهانت‏

 

گريه نما، از مردم فرار كن، همان گونه كه از شير فرار مى‏كنى و از مار مى‏گريزى، مردم روزى دارو بودند ولى امروز درد هستند، و بعد از اين‏ها هر گاه دلت مى‏خواهد به نزد خداوند بشتاب.پ 9- مفضل گويد: از امام صادق عليه السّلام شنيدم فرمود: خوشا بحال بنده‏اى كه آرام باشد او مردم را بشناسد قبل از اينكه آنها او را بشناسند.پ 10- امام حسن عسكرى عليه السّلام فرمود: هر كس با خداوند انس گرفت از مردم مى‏ترسد.پ 11- امام باقر عليه السّلام فرمود: مردى كتابى پيدا كرد و خدمت رسول خدا صلى اللَّه عليه و اله آورد، رسول خدا دستور دادند همه در مسجد حاضر شوند، مردم از زن و مرد در مسجد حاضر گرديدند رسول اكرم بالاى منبر رفتند و هنگامى كه كتاب را باز كردند معلوم شد كتاب يوشع بن نون وصى حضرت موسى عليه السّلام مى‏باشد.

در آن كتاب نوشته شده بود بنام خداوند بخشنده مهربان خداى شما به شما مهربان و رحيم مى‏باشد، اى مردم بدانيد كه بهترين بندگان خدا آنهائى هستند كه متقى و پرهيزگار و پاك و گمنام باشند، و بدترين مردم آنهائى هستند كه در ميان مردم مشهور گردند و مردم آنها را با انگشت به هم نشان دهند.پ 12- على عليه السّلام فرمود: خوشا بحال كسانى كه در خانه خود قرار گيرند و نان خود را بخورند و خداى خود را عبادت كنند، و بر گناهان خود بگريند، به خود مشغول باشند و مردم از آنها در آرامش زندگى كنند.پ 13- عبيد بن زرارة گويد امام صادق عليه السّلام فرمود: هيچ مؤمنى نيست مگر اينكه خداوند از ايمانش براى او آرامش پديد آورده كه با آن آرام مى‏گردد، اگر او بالاى كوهى هم زندگى كند ترسى براى او نخواهد آمد.پ 14- حلبى از امام صادق عليه السّلام روايت مى‏كند كه فرمود: با مردم آميزش كنيد تا از حال آنها اطلاع پيدا كنيد، و هر گاه با آنها رفت و آمد كرديد آنها را ترك نكنيد.پ امام حسن عسكرى عليه السّلام فرمود: دورى كردن از مردم به اندازه دركى است كه‏

 

انسان از آنها بدست مى‏آورد.پ امام باقر عليه السّلام فرمود: عابد به عبادت واقعى نخواهد رسيد، مگر اينكه از همه مردم قطع اميد كند، در اين هنگام خداوند مى‏فرمايد اين خلوص دارد و او را قبول مى‏كند و گرامى مى‏دارد.پ امام كاظم سلام اللَّه عليه فرمود: اى هشام صبر در تنهائى علامت نيرومندى عقل است هر كس خداوند را دريافت از اهل دنيا كناره‏گيرى مى‏كند و بطرف خداوند مى‏رود و از او طلب مى‏نمايد خداوند در هنگام وحشت مونس او مى‏باشد و در تنهائى با او رفاقت مى‏كند.

 

در هنگام احتياج و مخارج اهل و عيال او را بى‏نياز مى‏گرداند و بدون داشتن عشيره و خويشاوند او را عزيز مى‏نمايد، اى هشام كسى كه عملش كم باشد ولى كارها را از روى علم انجام دهد خداوند پاداش مضاعف به او مى‏دهد ولى كسى كه از روى جهل كار مى‏كند عمل او مردود است.پ امام هادى عليه السّلام فرمود: اگر مردم همه در يك راهى وسيع گام نهادند، من راه كسى را خواهم گرفت كه به تنهائى خدا را خالصانه عبادت كرده است.