در اخلاص و تقرب به خدا

پ‏1- عبد اللَّه بن مسكان گويد: امام صادق در تفسير آيه شريفه «حَنِيفاً مُسْلِماً» فرمود: يعنى خالص كه چيزى آن را از حقيقت بيرون نكند و به غرضى آلوده نسازد، و فقط براى خداوند باشد.پ 2- يونس هم در تفسير اين آيه شريفه روايت مى‏كند كه امام عليه السّلام فرمود: يعنى در آن از پرستش بتها خبرى نباشد.پ 3- يكى از روات از امام باقر عليه السّلام روايت مى‏كند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: اى مردم خدا و شيطان همواره در دنيا وجود دارند، حق و باطل پيوسته با هم هستند هدايت و گمراهى هميشه مى‏باشند، درستكارى و ظلم، دنيا و آخرت، نيكيها و بديها پيوسته مقابل هم قرار گرفته‏اند، هر كار نيكى به خداوند مربوط و هر كار زشتى به شيطان ارتباط دارد.پ 4- على بن اسباط گويد: امام رضا عليه السّلام فرمود: امير المؤمنين سلام اللَّه عليه مى‏فرمودند: خوشا بحال كسى كه از روى خلوص عبادت كند و دعا بخواند و دلش را

 

به آنچه بيند مشغول نكند و خدا را فراموش نسازد و هر چه مى‏شنود به آن توجه نمايد، و از آنچه ديگران بدست مى‏آورند محزون نگردد.پ 5- سفيان بن عيينه گويد: امام صادق عليه السّلام در تفسير آيه شريفه «لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»* فرمود: مقصود اين نيست كه عمل شما زياد باشد بلكه مقصود اين است كه عمل شما حق باشد، و عمل حق آن است كه از خداوند بترسد و نيت صادق داشته باشد.

بعد از آن فرمودند: باقى ماندن در عمل خالص سخت‏تر از خود عمل مى‏باشد، عمل خالص كارى را مى‏گويند كه جز خدا از كسى تقاضاى تقدير نكنى، نيت بهتر از عمل مى‏باشد و اگر چه خود نيت عمل بحساب مى‏آيد و بعد آيه شريفه «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى‏ شاكِلَتِهِ» را قرائت كردند، و شاكلته در اين جا معنى نيت مى‏باشد.پ 6- ابن عيينه گويد: از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم تفسير آيه شريفه «إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» چيست، فرمود: قلب سليم آن دلى است كه در آن جز خدا كسى ديگر نباشد فرمود: هر دلى كه در آن شك و يا شكى باشد آن دل ساقط مى‏باشد، آنها در دنيا زاهد شدند تا دلشان براى آخرت آماده گردد و به آن دل بستگى پيدا كنند.پ 7- سندى از امام باقر عليه السّلام روايت مى‏كند كه فرمود: هر كس چهل روز براى خداوند با اخلاص عمل كند خداوند او را در دنيا زهد عطا مى‏كند، و او را به بيمارى‏ها و داروهاى آن بينا مى‏گرداند، و حكمت را در دل او جاى مى‏دهد و زبانش را به آن گويا مى‏گرداند.

بعد از اين آيه شريفه «إِنَّ الَّذِينَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَيَنالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ ذِلَّةٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُفْتَرِينَ» را تلاوت كردند از اين جا معلوم مى‏شود هر كس بدعت ايجاد كند يا بر خداوند و رسول و اهل بيت عليهم السّلام افتراء بندد خداوند او را خوار مى‏گرداند.پ 8- ابن ابى يعفور گويد: امام صادق عليه السّلام فرمودند: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله در منى‏

 

براى مردم خطبه خواندندپ و اين را در حجة الوداع در مسجد خيف براى مردم القاء فرمودند رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله نخست حمد خدا را گفتند و او را ستايش كردند و بعد فرمودند خداوند چهره‏هائى را كه به سخنان من گوش فرا دهند سپيد كند و آن سخنان را بديگران هم برسانند.

چه افرادى كه خود را فقيه مى‏دانند در حالى كه از فقه خبر ندارند، و چه كسانى كه فقه را بطرف كسانى مى‏برند كه از آن‏ها فقيه‏تر مى‏باشند سه چيز فريب و نيرنگ قبول نمى‏كند، دل مرد مسلمان، اخلاص عمل براى خدا، و نصيحت براى رهبران مسلمانان، و در اجتماعات آنها شركت كردن.

نصيحت به امراء مسلمانان، شركت در اجتماعات آنها پشت آنها را محكم مى‏كند، مسلمانان برادرانى هستند كه خون آنها ضمانت يك ديگر را مى‏كنند، پائين‏ترين مرد مسلمان بايد به عهد خود وفا كند، و آنها در برابر دشمنان دست واحدى مى‏باشند و با هم متحد هستند.پ 9- داود بن سليمان از امام رضا عليه السّلام روايت مى‏كند كه امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: دنيا همه‏اش نادانى است مگر جاهائى كه در آن علم باشد، علم هم سودى ندارد مگر آن اندازه‏اى كه به آن عمل شود، عمل‏ها هم ريائى هستند مگر آن عمل كه از روى اخلاص باشد، و اخلاص هم در خطر مى‏باشد و انسان بايد بنگرد پايان كارش چه خواهد شد.10- دارم از امام رضا و او از پدرانش عليهم السّلام روايت مى‏كند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: هر بنده‏اى كه قلب خود را چهل روز براى خداوند خالص گرداند، چشمه‏هاى حكمت از دلش بر زبانش جارى مى‏شود.پ 11- يكى از راويان گويد: امام صادق عليه السّلام از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله روايت مى‏كند كه فرمود: هر كس سه خصلت و يا يكى از آن سه خصلت را دارا باشد در سايه عرش خداوند قرار خواهد گرفت در روزى كه سايه‏اى جز سايه خداوند وجود ندارد.

مرديكه از خود بگذرد و به مردم بدهد، مرديكه پايش را حركت ندهد و گامى جلو نگذارد مگر اينكه بداند خداوند از آن كار رضايت دارد و اگر نه پايش را

 

نگهدارد،پ مرديكه از برادر مسلمانش عيب نگيرد مگر اينكه خود آن عيب را از خود دور كند.

آدمى همواره در معرض عيب‏ها مى‏باشد، او هر عيبى را كه از خود دور كند گرفتار عيبى ديگر مى‏شود، براى آدمى همين بس كه به كارهاى خويشتن مشغول شود از عيب ديگران خود دارى كند و زبان به بدگوئى ديگران نگشايد.پ 12- محمد بن قاسم هاشمى گويد: از امام صادق عليه السّلام شنيدم فرمود: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: هر يك از امت من كه صبح از جاى خود حركت كند و قصدش غير خدا باشد، او در نزد خدا ارزش و اعتبارى ندارد.پ 13- امام باقر عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: اى مردم راه خدا و شيطان، حق و باطل، هدايت و ضلالت رستگارى و كجروى، دنيا و آخرت، و نيكيها و بديها همواره وجود دارند، هر چه در دنيا نيكى هست از جانب خداوند مى‏باشد، و هر چه بدى وجود دارد از جانب شيطان است.پ 14- عبد اللَّه بن مسكان گويد: امام صادق عليه السّلام در تفسير آيه شريفه «حَنِيفاً مُسْلِماً» فرمود يعنى خالص كه هيچ شبهه‏اى در آن نباشد.پ 15- على بن سالم گويد: از امام صادق عليه السّلام شنيدم فرمود: خداوند متعال مى‏فرمايد: من بهترين شريك هستم، هر كس غير مرا در كارها دخالت دهد از او قبول نمى‏كنم، مگر اينكه از روى خلوص باشد.پ 16- اسماعيل بن يسار گويد: از امام صادق عليه السّلام شنيدم فرمود: خداوند به شما مهربان است، از كارهاى اندك سپاس مى‏گويد، اگر بنده براى تقرب به خداوند دو ركعت نماز بخواند خداوند او را وارد بهشت مى‏كند.پ 17- جابر جعفى از امام عليه السّلام روايت مى‏كند كه رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: سه نفر از خانه خود بيرون شدند و در زمين مشغول سياحت گرديدند در يكى از روزها در غارى مشغول عبادت بودند و اين غار در بالاى كوهى قرار گرفته بود.

در اين هنگام سنگ بزرگى از كوه سرازير شد و آمد دهانه غار را گرفت و راه ورود و خروج را بست، يكى از آنها به ديگران گفت: اى بندگان خدا به خداوند

 

سوگند كسى شما را از اينجا نمى‏تواند نجات دهد مگر اينكه هر كدام كه كار خالصانه‏اى انجام داده‏ايد بازگو كنيد.پ اينك بيائيد و آنچه را كه فقط براى خدا عمل كرده‏ايد بگوئيد شما كارى كرده‏ايد كه مبتلا به گناه شده‏ايد، يكى از آنها گفت: بار خدايا تو مى‏دانى كه من زنى را بخاطر زيبائى او دوست مى‏داشتم و مال زيادى را براى بدست آوردن او خرج كردم.

هنگامى كه آن زن را به چنگ آوردم و خواستم از وى كام بر گيرم ناگهان متوجه آتش دوزخ شدم، و براى ترسيدن از شما از مقابل آن برخاستم، بار خدايا اگر ميدانى كه اين كار را براى رضايت تو انجام دادم اين سنگ را از ما دور كن و در اين جا سنگ دور شد.

ديگرى گفت: بار خدايا تو مى‏دانى كه من گروهى را براى زراعت اجير كرده بودم، و قرار بود به هر يك از آنها نصف درهم بدهم، هنگامى كه آنها از كار خود فارغ شدند مزد آنها را دادم، يكى از آنها گفت: من كار دو نفر را كرده‏ام و بايد يك درهم به من بدهيد، و نصف درهم را رد كرد و رفت.

من با آن نصف درهم مقدارى بذر خريدم و بر زمين افشاندم خداوند از آن بذر روزى فراوانى پديد آورد، و بعد از مدتى آن اجير آمد و نصف درهم را طلب كرد، و من به او هجده هزار درهم دادم اگر مى‏دانى كه من راست مى‏گويم، و براى ترس از تو اين كار را كردم اين سنگ را از ما دور كن، در اين جا سنگ از كنار دور شد و آنها همديگر را مشاهده كردند.

سومى گفت: بار خدايا مى‏دانى كه پدر و مادرم خوابيده بودند، من مقدارى شير در كاسه ريختم و ترسيدم كه اگر آن را بر زمين گذارم ممكن است خزنده‏اى در آن قرار گيرد، و از آن طرف نمى‏خواستم پدر و مادر خود را بيدار كنم، آن كاسه را همان طور در دست نگه داشتم تا آن‏ها بيدار شدند و آن را آشاميدند.

بار خدايا اگر مى‏دانى من آن كار را براى تو انجام داده‏ام و نظر ديگرى نداشته‏ام اين سنگ بزرگ را از غار دور كن، در اين هنگام سنگ از در غار كنارى‏

 

رفت و راه خروج آنها باز شد، بعد از اين رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: هر كس راست بگويد نجات ميابد.پ 18- امام صادق عليه السّلام فرمود: اخلاص همه حاصل اعمال را جمع مى‏كند، اخلاص كليد قبولى اعمال و امضاء رضايت خداوند را در بردارد، هر كس اعمالش مورد قبول قرار گرفت و خداوند از وى خوشنود شد او مخلص مى‏باشد اگر چه عملش اندك باشد.

اما كسى كه اعمالش مورد قبول قرار نگيرد مخلص نخواهد بود اگر چه عملش زياد باشد، و در اين جا بايد از داستان آدم عليه السّلام و ابليس حقيقت را آموخت، علامت قبول اعمال وجود پايدارى و استقامت و بذل آنچه مورد علاقه مى‏باشد، و اينكه همه حركات و سكنات بر طبق علم انجام گرفته باشد.

پس بنا بر اين مخلص روحش ذوب مى‏گردد، و خون دلش ريخته مى‏شود، و او همواره با علم و عمل خود را پابرجا نگه مى‏دارد و بطورى كه عامل و معمول با نفس عمل مقرون مى‏گردند، و هر گاه او اخلاص را درك كرد مثل اين است كه همه چيز را دريافته است.

اما اگر عامل اخلاص پيدا نكرد مانند اين است كه چيزى درك نكرده و همه را از دست داده است اخلاص موجب مى‏شود كه دل آدمى صاف گردد و موحدى منزه و پاك بحساب بيايد، همان گونه كه آن مرد نخستين گفت.

عاملان هلاك شدند مگر عابدان، و عابدان هم از بين رفتند مگر عالمان، و عالمان هم هلاك گرديدند مگر راست گويان، و راست گويان فانى شدند مگر مخلصان، مخلصان هم به هلاكت رسيدند مگر پرهيزگاران، و پرهيزگاران هم هلاك شدند مگر يقين‏كنندگان كه آنها هم در خطر هستند.

خداوند متعال به رسول خود صلى اللَّه عليه و آله فرمود: خدا را عبادت كن تا آنگاه كه برايت يقين حاصل گردد، و پائين‏ترين حد اخلاص آن است كه بنده‏اى به اندازه طاقت خود عمل كند و براى عملش در نزد خداوند ارج و اعتبارى قائل نگردد.

مخلص نبايد براى اعمال خود از خداوند آرزوى پاداش داشته باشد، و بايد

 

بداند اگر او را به حقوق عبوديت مورد سؤال قرار دهند ناتوان خواهد شد، و پائين‏ترين مقام مخلص آن است كه از گناهان خود را سالم نگه دارد و در آخرت از آتش نجات پيدا كند، و با ورود به بهشت خود را رستگار سازد.پ 19- امام جواد عليه السّلام فرمود: بهترين عبادت اخلاص مى‏باشدپ و حضرت امام على بن محمد عليهما السّلام فرمودند: اگر مردم همه يك راه را بگيرند، من راه مردى را خواهم گرفت كه تنها خدا را عبادت كرد و از روى اخلاص عمل نمود.پ امام حسن عسكرى عليه السّلام فرمودند: اگر دنيا را يك لقمه كنند، و من آن لقمه را در دهان كسى قرار مى‏دهم كه خالصانه خداوند را عبادت مى‏كند خود را در برابر او مقصر مى‏دانم، اما اگر كافر را از آن لقمه محروم كنم تا بميرد و يا شربتى آب به او بدهم، خودم را مسرف به حساب مى‏آورم.پ 20- معاذ بن جبل گويد: رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله در يكى از روزها كه همراه آن جناب حركت مى‏كرديم و در حالى كه بطرف آسمان نگاه مى‏كرد فرمود: سپاس خداوندى را سزاست كه هر چه دوست مى‏دارد در ميان مخلوقات خود اجرا مى‏كند.

بعد از اين متوجه من شد و فرمود: اى معاذ عرض كردم لبيك يا رسول اللَّه، اى رهبر نيكى‏ها و اى پيامبر رحمت فرمود: تو را حديثى گويم كه پيامبرى به امت خود حديث گفته، اگر آن را حفظ كنى در زندگى به تو سود مى‏دهد و اگر بشنوى و عمل نكنى نزد خداوند برهانى ندارى.

بعد از اين فرمود: خداوند متعال هفت فرشته را قبل از اينكه آسمان‏ها را خلق كند آفريد، و در هر آسمانى يكى از آنها را مستقر كرد، و آن آسمانها را به عظمت خود بياراست، و در هر درى از درهاى آسمان يك فرشته بعنوان دربان مقرر ساخت.

حافظان نامه‏هاى اعمال از روز تا شب نامه‏هاى مردم را مى‏نويسند و كارنامه‏هاى آنها را تنظيم مى‏كنند، و بعد نامه اعمال او را با خود بالا مى‏برند، آن فرشته نورى مانند نور آفتاب دارد، و او به سير خود ادامه مى‏دهد تا به آسمان دنيا

 

مى‏رسد.پ آن فرشته اعمال او را تزكيه مى‏كند و آن را زياد مى‏شمارد در اين جا فرشته‏اى مى‏آيد و به او مى‏گويد در اينجا توقف كن، و اين عمل را بصورت صاحب آن بزن، من فرشته غيبت هستم هر كس غيبت كند من نمى‏گذارم از منطقه من عبور كند و خداوند مرا به اين امر كرده است.

فرمود: آن فرشته روز بعد مى‏آيد و عمل صالحى همراه خود مى‏آورد و از كنار آن فرشته عبور مى‏كند و اعمال او را تعريف و تمجيد مى‏نمايد و آن را بزرگ و زياد بحساب مى‏آورد آن فرشته به آسمان دوم مى‏رسد، ملكى كه بر آسمان دوم موكل است مى‏گويد توقف كن و اين عمل را به صاحب آن برگردان.

صاحب اين عمل در كارهاى خود غرض دنيائى داشت، من صاحب دنيا مى‏باشم و اجازه نمى‏دهم عمل او از حدود من بگذرد فرمود: روز بعد فرشته‏اى در حالى كه خوشحال است با صدقه و صلاة بطرف آسمان‏ها مى‏رود.

او از نگهبان مى‏گذرد و به آسمان سوم مى‏رسد، فرشته موكل بر آسمان سوم مى‏گويد در اين جا توقف كن و اين عمل را بصورت صاحبش بزن، من فرشته تكبر مى‏باشم و مى‏گويد صاحب اين عمل در مجالس و ميان مردم تكبر مى‏كرد خداوند مرا امر كرده كه نگذارم اين عمل بالا برود.

فرمود: حافظان نامه اعمال عمل بنده‏اى را بر مى‏دارند و با خود مى‏برند، آن عمل مانند ستاره‏اى درخشان نورافشانى مى‏كند و صداى تسبيح هم از آن شنيده مى‏شود، اين عمل را تا آسمان چهارم بالا مى‏برند.

در اين جا فرشته موكل بر آسمان چهارم مى‏گويد: در اينجا توقف كنيد و اين عمل را به صورت و پشت صاحبش بزنيد، من فرشته عجب مى‏باشم، و صاحب اين عمل عجب داشت و خداوند به من امر كرده كه عمل او را به بالا راه ندهم.

فرمود: حافظان عمل بنده‏اى را بالا مى‏برند، و اين عمل را مانند عروس آرايش مى‏دهند و بطرف آسمان‏ها مى‏برند، و او را از فرشته موكل بر آسمان پنجم عبور مى‏دهند، در اين نامه جهاد و نماز بين دو نماز نوشته شده است.

 

پ‏اين نامه نورى مانند نور آفتاب دارد، هنگامى كه به نزد فرشته موكل بر آسمان پنجم مى‏رسيم آن فرشته گويد: در اينجا توقف كنيد، من فرشته حسد مى‏باشم، اين عمل را بصورت صاحب آن بزنيد و به گردنش بياويزيد.

صاحب اين عمل به كسانى كه علم ياد مى‏گرفتند و به طاعت خدا مشغول مى‏شدند حسادت مى‏كرد و هر گاه از كسى فضيلتى مشاهده مى‏نمود و يا از كسى عبادتى مى‏ديد بر وى حسد مى‏برد و از او بدگوئى مى‏كرد و به او ناسزا مى‏گفت.

رسول خدا فرمود: حافظان اعمال بالا مى‏روند و نامه را با خود مى‏برند تا به آسمان ششم مى‏رسند، فرشته آسمان ششم مى‏گويد: من فرشته رحمت مى‏باشم، اين عمل را بصورت صاحبش فرو كوبيد، و ديدگان او را كور سازيد.

صاحب اين نامه اهل ترحم نبود و دلى مهربان نداشت، هر گاه يكى از بندگان خدا گناهى مرتكب مى‏شد و توجهى به آخرت نداشت، و يا در دنيا گرفتار ضرر و زيان مى‏گرديد به او شماتت مى‏كرد خداوند به من امر كرده اجازه ندهم نامه عمل او بالا رود.

فرمود: حافظان اعمال بالا مى‏روند و نامه عمل را با خود مى‏برند اين نامه همه‏اش فقه و عبادت و تقوى مى‏باشد، صدائى مانند رعد و نورى مانند نور برق دارد، سه هزار فرشته با او همراهى مى‏كنند تا به آسمان هفتم مى‏رسند.

فرشته آسمان هفتم مى‏گويد توقف كنيد، و اين عمل را بصورت صاحبش بزنيد، من فرشته حجاب هستم و از هر عملى كه براى خدا نباشد جلوگيرى مى‏كنم، او مى‏خواست در نزد رؤسا محترم باشد و سر و صدا بلند كند و مشهور گردد خداوند امر كرده از بالا رفتن نامه او جلوگيرى كنم، زيرا در آن خلوص نيست.

فرمود: حافظان نامه عمل بنده‏اى را بالا مى‏برند و خوشحال هم مى‏باشند كه در آن نامه خلق نيكو و وقار و ياد خدا وجود دارد فرشتگان هفت آسمان او را همراهى مى‏كنند، و از همه حجاب‏ها عبور مى‏كنند تا در مقابل پروردگار قرار مى‏گيرند.

 

پ‏فرشتگان گواهى مى‏دهند كه او صاحب عمل صالح و دعا مى‏باشد، خداوند مى‏فرمايد شما حافظان كار بنده‏ام بوديد و من هم مراقب او بودم و از نيت او خبر داشتم، او مرا در اين عمل‏ها در نظر نداشت لعنت من بر او باد، فرشتگان مى‏گويند لعنت تو و لعنت ما هم بر او باد.

راوى گويد: معاذ در اين هنگام گريه كرد و گفت: يا رسول اللَّه من چه كارى انجام دهم، رسول خدا فرمودند شما به پيامبرت اقتدا كن و يقين پيدا نما، گويد:

عرض كردم شما رسول خدا هستيد و من هم معاذ بن جبل هستم.

رسول خدا فرمودند: اى معاذ اگر در كارهايت كوتاهى مى‏كنى زبانت را از برادرانت قطع كن، و از حاملان قرآن سخنى نگو گناهان خود را خودت تحمل نما و آن‏ها را بر دوش برادرانت قرار نده كارى نكنى كه خود را تزكيه كنى و برادرانت را مورد مذمت قرار ندهى.

خود را بالا قرار نده و برادرانت را پائين نياور، در كارها ريا و تظاهر نداشته باش، دنيا را به آخرت مخلوط نكن، در مجلس خود زبان به فحش و ناسزا باز نكن كه از تو دورى مى‏كنند، و با كسى آهسته سخن نگو در حالى كه شخص سومى در آن جا وجود دارد.

بر مردم فخر و مباهات و بزرگى نداشته باش كه نيكيهاى دنيا از تو بريده خواهد شد، با مردم بدرفتارى نكن كه سگ‏هاى دوزخ تو را پاره پاره مى‏كنند، خداوند فرموده: «النَّاشِطاتِ نَشْطاً» مى‏دانى معنى ناشطات چيست، آنها سگ‏هاى جهنم هستند كه گوشت‏ها و استخوانها را پاره مى‏كنند.

معاذ گويد: عرض كردم يا رسول اللَّه چه كسى قدرت دارد داراى اين خصلت‏ها باشد، فرمود: اى معاذ اين‏ها آسان هستند براى كسانى كه خداوند براى آنها آسانى فراهم كند، راوى گويد من مشاهده كردم معاذ زياد اين حديث را مى‏خواند و به آن توجه مى‏كرد.پ 21- امام صادق عليه السّلام فرمود: همه چيز در برابر مؤمن خاشع مى‏باشند و همه اشياء از او مى‏ترسند، بعد از اين فرمود: هر گاه كسى مخلص باشد و براى خداوند

 

كار كند خداوند همه چيز را از او مى‏ترساند تا آنگاه كه خزندگان زمين و درندگان و پرندگان آسمان هم از او مى‏ترسند.پ رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: خداوند به صورت‏ها و كارهاى شما نگاه نمى‏كند، بلكه او به نيت‏هاى شما مى‏نگرد.پ 22- ابن رئاب گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: هر كس براى خدا دوستى كند و يا براى خداوند دشمنى نمايد، براى خداوند عطا كند و يا به خاطر خداوند منع نمايد، ايمانش كامل است.پ امام صادق سلام اللَّه عليه فرمود: از محكم‏ترين رشته‏هاى ايمان آن است كه براى خداوند دوست بدارى، و براى او دشمنى كنى، براى او بدهى و براى او منع نمائى.پ 23- موسى بن جعفر از پدرانش عليهما السّلام از امير المؤمنين عليه السّلام روايت مى‏كند كه در تفسير آيه شريفه «وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ» فرمود: اعضاء و جوارحت كه براى خداوند سجده كردند اينك جز خداوند ديگرى را طلب نكن.پ 24- رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: روز قيامت مردى را در محضر عدالت حاضر مى‏كنند و آن مرد در راه خدا به شهادت رسيده است، خداوند نعمت‏هاى خود را به او تعريف مى‏كند و بعد سؤال مى‏كند شما در دنيا چه كارى انجام دادى.

او جواب مى‏دهد در راه تو جنگ كردم تا كشته شدم خداوند مى‏فرمايد دروغ مى‏گوئى تو در جنگ شركت كردى تا بگويند مردى شجاع و دلير است، بعد امر مى‏كند او را به پشت در دوزخ بياندازند.

بعد از آن مرديكه قرآن ياد گرفته و علم و دانش فرا گرفته وارد محضر مى‏كنند، خداوند نعمت‏هاى خود را به او گوش زد مى‏كند و بعد مى‏گويد: شما در دنيا چه كارى كردى، پاسخ مى‏دهد علم ياد گرفتم و قرآن قرائت كردم خداوند مى‏فرمايد دروغ مى‏گوئى.

تو از اين جهت دنبال علم رفتى كه بگويند عالم هستى، و يا قرآن تلاوت كردى كه مردم بگويند قارى قرآن مى‏باشى. و اينها در باره‏ات گفته مى‏شد، بعد از

 

آن خداوند امر مى‏كند او را از محشر بيرون مى‏برند و به جهنم مى‏اندازند.پ رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: كارها همه بايد با نيت باشد و هر مردى با نيت خود محشور مى‏گردد، هر كس هجرت او بطرف خدا و رسول باشد، پاداشش با خدا و رسول مى‏باشد، و هر كس براى رسيدن به مال و يا زن و يا غرضى دنيائى باشد هجرت او به همان اندازه ارزش دارد.پ رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمود: نيت مؤمن از عملش بهتر است و يا از عملش رساتر مى‏باشدپ رسول خدا فرمودند: مردم به اندازه نيت‏هاى خود محشور مى‏گردند.پ رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله فرمود: جبرئيل از طرف خداوند خبر داد كه فرموده:

اخلاص يكى از اسرار من مى‏باشد، كه آن را در دل بندگان محبوب خود به وديعه نهاده‏ام.پ 25- رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود: هر كس براى خداوند چهل روز عبادت كند و اخلاص داشته باشد خداوند چشمه‏هاى دانش را از قلبش بر زبانش جارى مى‏كند.پ ابو جعفر جواد عليه السّلام فرمود: بهترين عبادت اخلاص است.پ امام صادق عليه السّلام فرمود: بزرگترين نعمتى كه خداوند به يك بنده عطا كرده آن است كه در دل او جز خدا ديگرى را قرار نداده است.پ حضرت زهرا سلام اللَّه عليها فرمود: هر كس عبادت خالص خود را بالا بفرستد، خداوند متعال بهترين مصلحت او را پائين مى‏فرستد.پ امام حسن عسكرى عليه السّلام فرمود: اگر همه دنيا يك لقمه شود و من آن را در حلقوم كسى قرار دهم كه خداوند را مخلصانه عبادت مى‏كند هنوز كم است، و اگر به كافر چيزى از آن ندهم تا از گرسنگى و تشنگى بميرد ولى يك شربت به او بدهم خود را اسراف‏كننده مى‏دانم.پ عيسى عليه السّلام به حواريون گفت: هر گاه يكى از شما خواست روزه بگيرد، بايد سر و محاسن خود را روغن بمالد و لب‏هاى خود را با روغن زيتون چرب كند تا مردم ندانند او روزه دارد، هر گاه خواست نماز بگذارد پرده‏ها را آويزان‏

 

كند، خداوند مدح و ثنا را تقسيم مى‏كند همان گونه كه روزى را تقسيم مى‏نمايد.پ سفيان بن عيينه گويد: امام صادق عليه السّلام در تفسير آيه شريفه «لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»* فرمود: مقصود اين نيست كه عمل شما بيشتر باشد، ولى بايد عمل شما حق باشد، و عمل حق هنگامى است كه از خوف خداوند انجام گرفته باشد و يا به نيتى صادق مقرون گردد.

 

بعد از آن فرمود: باقى ماندن بر عمل تا آنگاه كه خالص شود از عمل سخت‏تر مى‏باشد، و عمل خالص آن است كه فقط از خداوند بخواهى كه از تو تمجيد كند، نيت از عمل بهتر است، متوجه باشيد كه نيت اصالت دارد و بعد اين آيه شريفه را تلاوت كردند كه «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى‏ شاكِلَتِهِ» يعنى بر نيت خود.پ 26- امام صادق عليه السّلام در تفسير آيه شريفه «حَنِيفاً مُسْلِماً» فرمودند: يعنى خالص و چيزى آن را مشوب نكند.