پ1- زراره از امام باقر (ع) كه فرمود: «الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ» مردمى بودند كه خدا را يگانه مىدانستند و از پرستش بتها برداشته بودند ولى معرفت به دين اسلام در دل آنها وارد نشده بود كه بدانند
محمد رسول خدا است و رسول خدا (ص) را شيوه بود كه با آنها الفت مىگرفت و آنها را به خود نزديك مىكرد و به آنها مىفهمانيد تا بفهمند و آنها را تعليم مىداد.پ 2- از زراره، گويد: از امام باقر (ع) تفسير قول خدا عز و جل و المؤلفة قلوبهم را پرسيدم: در پاسخ فرمود:
آنها مردمى بودند كه خدا عز و جل را يگانه مىدانستند و دست از بتها برداشته بودند و اقرار داشتند خدا يگانه معبود بر حق است و محمد (ص) رسول خدا است و آنان با اين حال در برخى از آنچه پيغمبر (ص) آورده بود شك داشتند و خدا عز و جل به پيغمبرش (ص) دستور داد كه با مال خود و عطا، آنها را به اسلام و مسلمانى الفت دهد تا اسلاميّت آنها پا برجا و خوب شود و بر دينى كه بدان در آمدهاند و بر آن اقرار كردهاند بپايند.
و راستى كه رسول خدا (ص) در جنگ حنين رؤساى عرب را از قريش و سائر قبائل مضر تأليف قلوب كرد از آن جمله ابو سفيان بن حرب و عيينة بن حصين فزارى و مانند آنها را از مردم عرب، و انصار خشمگين شدند و نزد سعد بن عباده گرد آمدند و آنان را در «جعرانه» خدمت رسول خدا (ص) رسانيد (محلى است ميان مكّه و طائف و هفت ميلى به مكّه مانده است) و عرض كرد:
يا رسول اللَّه! به من اجازه مىدهيد سخن گويم؟ فرمود: آرى، سعد بن عباده گفت: اگر اين اموال را طبق دستورى كه از طرف خدا فرود آمده است ميان قوم خود تقسيم كردى، ما رضايت داريم و اگر نه، اين است رضايت نداريم، زراره گويد: شنيدم كه امام باقر (ع)
پفرمود: رسول خدا (ص) فرمود: اى گروه انصار! شما همه با گفتار سيّد و بزرگ خود سعد هم آهنگ هستيد؟ گفتند: سيّد و آقاى ما، خدا و رسول او است و در بار سوم گفتند: آرى، ما همان قول و رأى او را داريم، زراره گفت: شنيدم امام باقر (ع) فرمود: خدا هم نور و ايمان آنها را تنزّل داد و براى مؤلفة قلوبهم در قرآن سهمى مقرر ساخت.پ 3- از امام باقر (ع) كه:
الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ هرگز به فراوانى امروزه نبودهاند.پ 4- از اسحاق بن غالب، گويد: امام صادق (ع) فرمود:
اى اسحاق! به نظر تو اهل اين آيه چندند (58 سوره توبه):
«اگر از آن بدانها داده شود خشنود باشند و اگر به آنها داده نشود به ناگاه خشم مىكنند» فرمود: آنان از دو سوّم مردم بيشترند.پ 5- از مردى كه امام باقر (ع) فرمود:
الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ هرگز از امروز بيشتر نبودند، آنان مردمى بودند كه خدا را يگانه دانستند و از شرك جستند و معرفت رسالت محمد (ص) در دل آنها استوار نشد كه هر چه آورده از طرف خدا است و رسول خدا (ص) با آنها الفت گرفت و مؤمنين از آنها دلجوئى كردند پس از رسول خدا (ص) تا آنكه معرفت پيدا كنند.
