باب 41 در بيان اينكه چه چيزهائى نجات دهنده و چه چيزهائى نابودكننده انسان است

1 خصال ج 1 ص 41 حضرت باقر عليه السلام فرمود: سه چيز درجات انسانى را بالا ميبرد، سه چيز گناهان را مى‏پوشاند، سه چيز باعث هلاكت انسان است، سه چيز نجات دهنده است اما بالا برنده درجات: 1- سلام آشكار و گرم نمودن 2- گرسنه‏ها را سير كردن 3- در دل شب كه مردم در خوابند نماز شب خواندن. اما پوشاننده گناه 1- وضو كامل گرفتن در هواى سرد 2 شب و روز در فكر نماز بودن 3 مرتب در جماعت شركت كردن اما آن سه چيز كه هلاكت و بدبختى انسان در آنها است. 1- بخيل بودن و خوددارى از انفاق و حريص بودن 2- دنبال هواى نفس رفتن. 3- خودبينى و خود پسندى اما نجات دهنده انسان 1- ترس از خدا در نهان و آشكار 2- ميان روى در زندگى در حال ثروت و تهيدستى 3- عدل و دادگرى هنگام خوشنودى و هنگام خشم در كتاب محاسن هم چنين نقل شده.

در كتاب معانى الاخبار هم چنين نقل شده بجز اندك تفاوتى كه در اين نقل هست كفارات ... 2- شب و روز شركت در جماعت نمودن 3- مراقبت بر نمازها. 2 خصال ج 1 ص 42 رسول اكرم صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: سه چيز هلاكت‏كننده و سه چيز نجات دهنده است پس نجات دهنده 1- ترس از خدا در نهان و آشكار 2 ميانه روى در حال تهيدستى و ثروت 3- عدل و دادگرى در حال خوشنودى و چشم و آن سه كه هلاك‏كننده است 1- حرص و يا بخل پى گير 2- هواى نفس كه اطاعت شود 3- خود بينى و خودپسندى.

و در حديث ديگرى از حضرت در توضيح (شح مطاع) كه در همين دو خبر آمده است) فرمود شح مطاع يعنى بدگمانى نسبت به خدا يعنى چنين خيال كند كه اگر بخشش داشته باشد فقير مى‏شود و خداوند عوض اموال و بخشش را نمى‏دهد. 3 خصال ج 1 ص 42 رسول اكرم صلّى اللَّه عليه و آله در وصيت و سفارشاتش بعلى عليه السلام فرمود: اى على سه چيز درجات است، و سه چيز كفارات و باعث پوشش گناهان است و سه چيز هلاك‏كننده و سه چيز موجب نجات است. اما درجات: 1 پس وضو كامل گرفتن در هواى سرد 2- منتظر بودن براى نماز بعد از نماز 3- شب و روز شركت‏

 

در جماعات و اما كفارات 1- سلام گرم و آشكار نمودن 2- غذا و سفره دادن 3- نماز شب خواندن هنگامى كه مردم در خوابند اما هلاك‏كننده‏ها 1- بخل و حرص زياد 2- دنبال هواى نفس گرفتن 3- خود بينى و خود پسندى و اما نجات دهنده‏ها 1- ترس از خدا در نهان و آشكار 2- ميانه روى در ثروت و تهيدستى 3- مراعات عدل و داد هنگام خوشنودى و چشم و در روايت ديگرى از پيامبر گرامى صلّى اللَّه عليه و آله هنگامى كه شب معراج از حضرتش سؤال شد كه گفتگوى ملائكه عالم بالا در چه موضوعى بود كه حضرت پاسخ داد در باره درجات و كفارات بود فرمود ندائى فرا رسيد كه درجات چيست پاسخ دادم 1- وضوء كامل در سرما 2- رفتن بجماعت 3- انتظار و آمادگى براى نماز و بعد از نماز و ولايت و دوستى من و اهل بيت تا دم مرگ و آخرين نفس. 4- خصال ج 1 ص 42 حضرت صادق عليه السلام از پدر بزرگوارش پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله روايت ميكند كه فرمود سه چيز هلاك‏كننده است 1- پيمان‏شكنى 2- سنت و روش پيامبر را كنار گذاشتن 3- از اجتماع مسلمين جدا شدن و سه چيز نجات دهنده است 1- باز داشتن زبان (از سخنان بد) 2- گريه بر گناهان 3- ملازم خانه خود بودن (در خود فرو رفتن). 5- محاسن ص 3 حضرت صادق يا حضرت سجاد عليه السلام نقل نمود كه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله سه چيز نجات دهند و سه چيز هلاك‏كننده است عرضه داشتند يا رسول صلّى اللَّه عليه و آله نجات دهنده‏ها چيست؟ فرمود 1- ترس از خدا در نهان بطورى كه فرض كنى كه خدا را دارى مى‏بينى چون اگر تو او را نمى‏بينى قطعا او تو را مى‏بيند 2- ملاحظه عدل و داد در حال خوشنودى و خشم و ميانه روى در حال ثروت و تهيدستى عرضه داشتند هلاك‏كننده‏ها چيست فرمود 1- خواهشهاى نفسانى كه دنبال شود 2- حرص و بخل‏ورزيدن 3- خود بينى و خود پسندى.

در كتاب نوادر هم چنين نقل شده از حضرت سجاد عليه السلام. 6- محاسن ص 4 حضرت صادق از پدرانش از على عليهم السلام فرمود سه چيز نجات دهنده است 1- مراقب زبان خود باشى 2- بر گناهانت گريه نمائى 3- و خانه مسكونى باندازه زندگى خود داشته باشى.

 

و فرمود خوشا بحال كسى كه در خانه خود بنشيند (خيلى زياد با كار مردم كار نداشته باشد) و بمقدار رفع گرسنگى بخورد و بفرمانبرى و اطاعت پروردگارش اشتغال داشته باشد و بر گناهانش بگريد. 7- محاسن ص 378 حضرت صادق عليه السلام فرمود موجبات نجات 1- غذا دادن 2- سلام آشكار كردن 3- نماز شب خواندن.